میم فا

در مطالب پیشین به صورت کلی با مفهوم هایپر لجر و پروژه های آن آشنا شدیم. در این قسمت با معرفی پروژه Fabric با ما همراه شوید.

استراتژی چتری (umbrella strategy) هایپر لجر طیف وسیعی از پرو‌ژه‌ ها را در برگرفته است. این استراتژی مواردی از قبیل فناوری‌ های بلاک ‌چین مربوط به کسب‌ و ‌کار، ساختار و چهار چوب، کتابخانه ‌ها، رابط ‌ها، و برنامه ‌های کاربردی را توسعه می دهد.

شاید جالب ‌ترین پروژه در هایپر لجر، پروژه ی Fabric در IBM  باشد. Fabric به جای یک بلاک چین ساده، مبنایی برای توسعه ی راه حل ‌های مبتنی بر بلاک چین با یک معماری پیمانه ای است. با  استفاده از Fabric، اجزای مختلف بلاک چین (مانند سرویس‌ های عضویت و یا نظرسنجی گروهی) می‌توانند Plug و Play شوند. در واقع پروژه ی Fabric ساختاری ارائه می ‌دهد تا شرکت ‌ها بتوانند شبکه‌ های بلاک چینی اختصاصی خود را با سرعتی بالا (بیش از 1000 تراکنش در ثانیه) در آن قرار دهند.

و اما Fabric چیست و چگونه کار می‌کند؟

این ساختار در محیط Go پیاده‌ سازی شده است و می ‌تواند بلاک چین ‌های کنسرسیومی ‌با امکان فعال‌ سازی انواع مجوز را ایجاد کند. Fabric به میزان قابل توجهی به یک سیستم قرارداد هوشمند به نام Chaincode متکی است که در آن هر یک از همتا های شبکه‌ ها در مخزن Docker اجرا می‌ شود.

Fabric به سرمایه‌ گذاران این امکان را می دهد تا قسمت هایی از بلاک چین را بسازند. شرکت‌ کنندگان می ‌بایست برای دریافت مجوز اتصال و صدور تراکنش‌ ها بر روی یک بلاک چین مبتنی بر Fabric، ثبت نام کنند. برای استفاده سودمند از منابع، Fabric گره‌ های کمتری در مقایسه با یک زنجیره ی عمومی ‌دارد و داده‌ ها را به صورت موازی محاسبه می ‌کند که این امر موجب برتری Fabric نسبت به بلاک چین ‌های عمومی شده است. معماری اصلی آن نیز از اطلاعات محرمانه پشتیبانی می‌ کند که این امر خود باعث ایجاد امنیت بیشتر اعضا در مقایسه با بلاک چین عمومی می گردد.

شاید بتوان گفت مهم ترین مساله، تفکیک میان «تایید کننده» (Endorser) و «گره‌ های توافق» (Consensus_nodes) باشد. اگر با رمز ارز هایی چون بیت کوین آشنایی داشته باشید، مفهوم تفکیک بین استخراج کننده‌ ها و گره‌ ها را درک خواهید کرد. تایید کننده‌ ها دارای وضع خاص خود (state) هستند و می‌ توانند تراکنش ‌ها و chaincode ها را ساخته، تأیید و انتشار دهند.

این در حالی است که گره‌ های توافق، تراکنش ‌های تایید شده ی قبلی را مرتب می ‌کنند. اگرچه این جدا سازی جزو مفاهیم بلاک چین اولیه که توسط ساتوشی ناکاموتو معرفی شد، نیست، اما یک واقعیت انکار ناپذیر در اکثر مباحث رمزنگاری است؛ Fabric یکی از اولین پروژه ‌هایی است که این تفکیک را به عنوان یک اصل طراحی استفاده می ‌کند. این مساله توانایی زیادی به Fabric می‌ دهد، به عنوان مثال، Fabric می ‌تواند تقسیم کار بهتری را اجرا کند و به این ترتیب هر همتایی در شبکه مجبور به انجام هر کاری نیست.

Fabric بدون داشتن هیچ ارز بومی، به کاربر اجازه می‌ دهد که دارایی‌ های سمت کلاینت را مشخص کرده و آن ها را با کامپوزر Fabric استفاده کند. ساختار قرارداد های هوشمند Chaincode Fabric، شبیه به اتریوم است؛ Chaincode منطق کسب ‌و ‌کار دارایی ‌ها را تعیین می‌ کند، قوانین خواندن و تغییر وضعیت که اصطلاحا حالت دارایی نامیده می ‌شود. Fabric هم مانند اتریوم، مجموعه ‌ای از خروجی‌ های خالی را نگهداری نمی‌ کند (درست مانند بیت کوین)، بلکه در واقع حالت بلاک چین که چیزی فراتر از داده‌ های انتقالی است را نگهداری می ‌کند.

برخلاف بلاک چین ‌های عمومی رمز ارز ها، Fabric به شرکت ‌کنندگان اجازه می‌ دهد که کانال مجزایی برای دارایی‌ های خود ساخته و از این طریق تراکنش‌ ها را از یک دفتر کل تفکیک کنند. با این روش،  chaincodeی که نیاز به خواندن و تغییر حالت یک دارایی دارد، تنها بر روی همتایان درگیر در این مورد کسب ‌و ‌کار به خصوص نصب می‌ شود. درست مانند برنامه‌ های چت، بلاک چین ‌های Fabric به کاربر اجازه می ‌دهند که در هر دو تعاملات خصوصی و غیرخصوصی، شرکت کنند.

Fabric، پرچم دار پروژه های توسعه بلاک چینی IBM

در ورای این مفهوم، IBM طرحی جایگزین برای بلاک چین ‌های عمومی‌ و بدون نیاز به مجوز را پیشنهاد می ‌کند. Fabric از یک ساختار کلید عمومی‌ برای صدور گواهی ‌نامه ‌های رمز نگاری شده برای سازمان ‌ها و کاربران استفاده می کند؛ بنا بر این امکان محدود سازی دسترسی به داده ‌ها و کانال‌ ها برای برخی عوامل (actors) وجود دارد. 

به نظر می‌ رسد که قدرت Fabric در انعطاف‌ پذیری بالای آن در تعیین مجوز های دسترسی و امنیت بالا و در عین حال قابلیت بالای آن در تقسیم کار استفاده ‌کنندگان و مشارکت‌ کننده‌ های شبکه باشد.

Fabric برای IBM، پرچم دار پروژه‌های توسعه ی بلاک چینی است. IBM، Fabric را برای طیف وسیعی از پروژه ‌های خود و نیز برای همکاری با شرکای تجاری متعددی که دارد، استفاده می کند.

در ماه مارس سال2017، IBM بلاک چین خود را راه اندازی نمود، سرویسی که امکان ساخت سریع و میزبانی شبکه ‌هایی با امنیت بالا در کلود(IBM Cloud) IBM را برای توسعه ‌دهندگان فراهم می‌ کند. با این حرکت، IBM با مایکروسافت که بلاک چین ‌های یکپارچه‌ ی طولانی در پروژه Azure Cloud  خود دارد، در یک سطح قرار خواهد گرفت.

با این حال، در حالی که مایکروسافت فقط یک میزبان کلود برای بلاک چین‌ های خارجی متعدد است، IBM به شدت در حال ارتقاء ساختار بلاک چین خود (Fabric) در بسیاری از موارد کاربرد آن است. به عنوان مثال، در پایان ماه مارس، Natixis  و Trafigure با IBM همکاری کردند تا بلاک چینی مبتنی بر Fabric را به منظور تجارت مالی کالا در معاملات نفت خام ایالات متحده، به کار گیرند. تمامی مراحل اصلی در معامله‌ ی نفت خام بر روی بلاک چین، دیجیتالی شده است و این امر شفافیت، کارایی و امنیت را به طور گسترده‌ ای بهبود خواهد بخشید.

در ماه آوریل، IBM از چند پروژه‌ جدید بلاک چین بر اساس Fabric خبر داد:

این شرکت با Sichuan Heijia در راستای ساخت یک پلت فرم زنجیره ی تامین مبتنی بر بلاک چین در داروسازی همکاری خواهد کرد.

در همان ماه، IBM همکاری با گروه مالی Mizuho و بانک Mizuho ژاپن به منظور ایجاد یک پلت فرم مبتنی بر بلاک چین  برای یک تجارت مالی را آغاز نمود. هدف از چنین پروژه‌ هایی، تسهیل عملیات تجاری و بهبود کارایی زنجیره ی تامین است.

در پروژه ی دیگری که در آوریل 2017 منتشر شد، IBM و دانشگاه ملی سنگاپور به منظور توسعه ی یک پیمانه فناوری مالی جهت بهبود آموزش دانشجویی در این زمینه، همکاری خود را اعلام کردند. در نهایت در ماه مه 2017، IBM به عنوان شریک TenneT، Sonnen  و Vandebron به منظو توسعه یک بلاک چین برای مدیریت شبکه ی برق در هلند و آلمان، انتخاب شد.

ستون اصلی فناوری بلاک چین صنعتی و غیر پولی چیست؟

با وجود اطلاعات بسیاری که در خصوص پروژه‌ های  Sawtooth و Fabric وجود دارد، اما پروژه‌ های دیگر کمتر شناخته شده است؛ شاید به این دلیل که این پروژه‌ ها هنوز به اندازه ی کافی رشد پیدا نکرده و تکمیل نشده‌ اند که به مرحله ی انتشار و آزمایش برسند و بتوانند یک برنامه ی کاربردی واقعی به شمار آیند. همان طور که پیش تر گفتیم، پروژه‌ های شناخته شده ی Sawtooth  وFabric، به حدی جذاب بوده ‌اند که مورد پشتیبانی و حمایت شرکت‌ های بزرگ فناوری اطلاعات باشند. اگر هایپر لجر ها موفق به اتصال به این بلاک چین‌ ها باشند، امری جالب توجه خواهد بود. به عنوان مثال از طریق توسعه ی ابزار هایی که بتواند با همه ی ساختار های بلاک چین هایپر لجر به کار گرفته شود.

از آن جا که بیشتر پروژه ‌های دیگر بلاک چین بر رمز ارز ها و توکن ها تمرکز دارند، پروژه‌ های مرتبط با هایپر لجر پتانسیل بالایی برای ساخت ستون اصلی برنامه ‌های کاربردی بزرگ صنعتی و غیر پولی مبتنی بر فناوری بلاک چین دارند. با توجه به مفاهیم جذاب و پیشرو در ورای این فناوری، هایپر لجر شانس خوبی برای برنده شدن در این رقابت دارد.